Το ΥΠΕΠΘ προκήρυξε φέτος διαγωνισμό δοκιμίου για την κλιματική αλλαγή. Αρκετές μαθήτριες του σχολείου μας συμμετείχαν στο διαγωνισμό αυτό του οποίου τα αποτελέσματα δεν έχουν ακόμη (11-6-07) ανακοινωθεί.

Το σχολείο μας προκήρυξε εσωτερικό διαγωνισμό μεταξύ των μαθητριών που συμμετείχαν στον διαγωνισμό του ΥΠΕΠΘ. Πήραν μέρος τελικά δέκα μαθήτριες. Η επιτροπή αξιολόγησης των δοκιμίων (Μαρία Ζεγκίνη, Άσπα Παυλοπούλου, Παναγιώτης Πεφάνης και Δημήτρης Καλαϊτζίδης) μετά από μεγάλη συζήτηση (οι εργασίες ήταν όλες καλές) αποφάσισε να δώσει τα εξής τρία βραβεία:

Πρώτο βραβείο: Τζένη Εμμανουηλίδου

Δεύτερο βραβείο: Μαίρη Μάρκου

Τρίτο βραβείο: Σταματίνα Ρούσσου

 

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΔΟΚΙΜΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

 

ΘΕΜΑ: Οι κλιματικές αλλαγές στον πλανήτη είναι μια νέα πραγματικότητα για όλους μας. Θεωρείται ότι οι αλλαγές στο κλίμα σχετίζονται με τα καταναλωτικά πρότυπα που κυριαρχούν στις μέρες μας;  Καταγράψτε τις σκέψεις σας σημειώνοντας και πιθανές διεξόδους ή λύσεις για το πρόβλημα.

 

 ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ- ΒΡΑΒΕΙΑ

 

 ΠΡΩΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ: Εμμανουηλίδου Τζένη

 

          Ο άνθρωπος είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της φύσης. Μέσα σ’ αυτήν παίρνει υπόσταση , από αυτή γεννιέται κι απ’ αυτή συντηρείται και επιβιώνει. Ο άνθρωπος αντλεί τα πάντα από τη φύση. Η δημιουργία του ,η τροφή του , η υγεία του , η κατοικία του και γενικότερα όλη του  η ζωή ξεκινούν από αυτή. Αν δεν υπήρχε το φυσικό περιβάλλον τότε δεν θα υπήρχε οξυγόνο και επομένως δεν θα υπήρχαν άνθρωποι. Ο άνθρωπος χάρη  στις ανώτερες διανοητικές του ικανότητες κατάφερε να αναπτύξει ένα πραγματικά λαμπρό και αξιοθαύμαστο πολιτισμό. Ακόμα μπόρεσε να κατανοήσει τις περισσότερες φυσικές δυνάμεις και απέκτησε τεράστιες δυνατότητες επιβολής πάνω σε αυτές. Κάνοντας όμως υπερεκτίμηση της δύναμής του κατάφερε να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στο περιβάλλον.

         Ένα  φαινόμενο που παρατηρείται στις μέρες μας σε παγκόσμιο επίπεδο είναι οι κλιματικές αλλαγές στον πλανήτη μας. Αυτές τις αλλαγές οι επιστήμονες τις ονομάζουν «οικολογικό πρόβλημα» το οποίο έχει πολλές παραμέτρους.

         Με το 2006 να έχει καταταχτεί ως μία από τις θερμότερες χρονιές στην ιστορία , βόρεια Ευρώπη περνάει από ένα θερμό φθινόπωρο σε έναν από τους ηπιότερους χειμώνες. Οι θερμοκρασίες του Ιανουαρίου είναι κατά πολύ υψηλότερες από το μακροπρόθεσμο μέσο όρο. Με τις κλιματικές αλλαγές έχουν σημειωθεί διαφορές στον τρόπο ζωής των ζώων. Για παράδειγμα στη Σουηδία οι καφέ αρκούδες ενός δημοφιλούς πάρκου έπεσαν σε χειμερία νάρκη μετά από καθυστέρηση τριών μηνών. Επίσης κάποια είδη φυτών που κανονικά ανθίζουν τον Απρίλιο άνθισαν τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο. Ακόμα σε ολόκληρη την Αλπική Ευρώπη πολλά χειμερινά θέρετρα από έλλειψη χιονιού απολύουν τους εργαζόμενους και κλείνουν. Επιπλέον έχουν σημειωθεί αλλαγές και στις κλιματολογικές συνθήκες , με κίνδυνο να ανατραπεί η ισορροπία του οικοσυστήματος. Για παράδειγμα μπορεί να έχουμε καύσωνα και ξηρασία και σε άλλες πολύ κοντινές περιοχές να έχουμε κατακλυσμό και παγωνιά. Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η μέση ετήσια θερμοκρασία της Γης τα επόμενα χρόνια θα αυξηθεί κατά 4C  με αποτέλεσμα το πιόσιμο των πάγων στους πόλους. Αυτό είναι καταστροφικό για το περιβάλλον γιατί είναι πιθανόν να ανέβει η στάθμη της θάλασσας και να προκαλέσει πλημμύρες στις παραλιακές περιοχές και ζημιές στα γλυκά νερά με αποτέλεσμα να εξαφανιστούν πολλά είδη ζώων και φυτών.

         Για όλες αυτές τις κλιματικές αλλαγές ενοχοποιούνται οι άνθρωποι και η αλαζονική τους συμπεριφορά απέναντι στη φύση την οποία προσπάθησε να την υποτάξει και να την εκμεταλλευτεί στο έπακρο. Έτσι δημιούργησε έργα που είναι τεχνολογικώς εφικτά και οικονομικώς προσοδοφόρα  αλλά έχουν συγχρόνως κακό αντίχτυπο στο περιβάλλον και στη φύση.

         Τα πιο σημαντικά προβλήματα στις μέρες μας  είναι η μόλυνση της ατμόσφαιρας , το νέφος που σκεπάζει τον ουρανό πάνω από τις περισσότερες πόλεις του κόσμου και προκαλείται από τα καυσαέρια των αυτοκινήτων , τις βιομηχανίες και τις κεντρικές θερμάνσεις που εκπέμπουν ρύπους όπως μονοξείδιο και διοξείδιο του άνθρακα. Αυτό το αποπνικτικό νέφος έχει κακές επιδράσεις στην υγεία των κατοίκων. Αμέσως επόμενο είναι το φαινόμενο του θερμοκηπίου δηλαδή η μόλυνση της ατμόσφαιρας από τα δηλητηριώδη αέρια τα οποία δημιουργούν ένα στρώμα αερίων που επιτρέπει την είσοδο της ηλιακής ακτινοβολίας στη Γη αλλά συγχρόνως εμποδίζει την έξοδο της θερμότητας που πλεονάζει στο διάστημα. Ακολουθεί η τρύπα του όζοντος η οποία δημιουργείται από της χημικές ουσίες και τους χλωροφθοράνθρακες που απελευθερώνονται στο περιβάλλον από τα κλιματιστικά , τα ψυγεία , τα σπρέι και τα υπερηχητικά αεροπλάνα. Η καταστροφή του όζοντος απειλεί την υγεία πολλών ανθρώπων και θέτει σε κίνδυνο πολλούς άλλους οργανισμούς του πλανήτη μας. Μετά ακολουθεί η όξινη βροχή που προκαλείται από τα καυσαέρια των αυτοκινήτων και τα δηλητηριώδη αέρια που εκπέμπουν τα εργοστάσια και τα καλοριφέρ. Όταν πέφτει στη Γη προκαλεί το θάνατο σε ψάρια που ζουν στις λίμνες καταστρέφει τα εδάφη και διαβρώνει τα κτίρια. Γι’ αυτό οι περιβαλλοντολόγοι προειδοποιούν ότι οι εκπομπές του θείου πρέπει να περιοριστούν κατά 90% αν θέλουμε να εκλείψει το φαινόμενο της όξινης βροχής. Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα είναι η μόλυνση των υδάτων. Οι θάλασσες , τα ποτάμια και οι λίμνες έχουν μετατραπεί από τον άνθρωπο σε τεράστιους σκουπιδότοπους. Εκεί καταλήγουν τα λύματα των ανθρώπων και των ζώων τα απόβλητα των εργοστασίων και πλήθος άλλων βλαβερών ουσιών. Πολλά είδη φυτών και ζώων απειλούνται με εξαφάνιση εξαιτίας της μόλυνσης των υδάτων. Ακόμα ένα σημαντικό πρόβλημα είναι η καταστροφή των δασών. Τα δάση είναι οι «Πνεύμονες τη  Γης». Καθαρίζουν την ατμόσφαιρα από τη μόλυνση , συγκρατούν τα νερά , δημιουργούν πηγές , εμποδίζουν τη διάβρωση του εδάφους και προσφέρουν στον άνθρωπο το οξυγόνο. Δυστυχώς όμως τη σημερινή εποχή ο άνθρωπος δεν φαίνεται να συνειδητοποιεί την αξία των δασών  και τα καταστρέφει αλόγιστα. Πρέπει λοιπόν να πάψουμε να αδιαφορούμε και όλοι μας να κινηθούμε άμεσα για να προστατέψουμε τους πνεύμονες του πλανήτη μας. Στη συνέχεια ακολουθούν οι επεμβάσεις στο έδαφος και στο υπέδαφος. Οι επεμβάσεις στο έδαφος είναι η συνεχής μόλυνση των εδαφών  από τα φυτοφάρμακα , τα εντομοκτόνα , τα ραδιενεργά κατάλοιπα και τους όγκους των απορριμμάτων. Τέλος ακολουθεί η ηχορύπανση που προκαλείται από τις μηχανές , από τα αεροπλάνα , από τα τροχοφόρα , από τις βιοτεχνίες , από τα εργοστάσια και από τους χώρους διασκέδασης.

         Αν σκεφτούμε όλα αυτά τα προβλήματα που προκαλούνται από τα καταναλωτικά πρότυπα που κυριαρχούν στις μέρες μας φτάνουμε στο συμπέρασμα πως ο άνθρωπος είναι αυτός που προκαλεί την αναστάτωση και τη διαταραχή του φυσικού περιβάλλοντος με την αλόγιστη χρήση των φυσικών πόρων και την υπέρμετρη ανάπτυξη των τεχνολογικών επιτευγμάτων.

         Όμως δικαίωμα ζωής σε ένα υγιεινό περιβάλλον έχουμε όλοι μας. Γι’ αυτό πρέπει να επικρατήσει μια νέα αντίληψη στην κοινωνία και να φερόμαστε με σεβασμό στη φύση. Με την υπακοή στις φυσικές δυνάμεις ο άνθρωπος ζει γνήσια , αυθεντικά διαμορφώνεται μια κοινωνική και ήρεμη ζωή. Αυτό τον βοηθά να συμφιλιωθεί με3 τη μάνα φύση να την προστατέψει και να διαφυλάξει την αγνότητά της και την χλωρίδα , την πανίδα και γενικότερα το φυσικό τοπίο και τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της.

         Πρέπει πάντα να σκεφτόμαστε ότι η φύση έχει πολύ μεγαλύτερη δύναμη από τον άνθρωπο και κάποτε εκδικείται.

         Αν λοιπόν δεν θέλουμε να έχουμε ακραία καιρικά φαινόμενα και μεγάλες κλιματικές αλλαγές που βάζουν σε μεγάλο κίνδυνο όχι μόνο εμάς  αλλά και όλους τους ζωντανούς οργανισμούς του πλανήτη μας πρέπει να υπακούμε με θρησκευτική ευλάβεια τους κανόνες της φύσης και να χαλιναγωγούμε τα υπέρμετρα πάθη και τις μεγάλες μας φιλοδοξίες. Έτσι μόνο θα κατανοήσουμε σε βάθος την αξία του περιβάλλοντος και τη στενή σχέση ανθρώπου – φύσης!!!     

 

ΔΕΥΤΕΡΟ ΒΡΑΒΕΙΟ: Μάρκου Μαίρη

 

  Οι εικόνες της υποβάθμισης του περιβάλλοντος και της αλλαγής του κλίματος δεν μπορούν πλέον να κρυφτούν. Τα τοπία των αποψιλωμένων δασών, των βρόμικων θαλασσών, των μολυσμένων και συρρικνωμένων υδάτινων πόρων, οι απογυμνωμένες κορυφογραμμές των άλλοτε παγωμένων ορεινών όγκων, τα βάθη των ωκεανών που «βράζουν», καθώς η θερμοκρασία ακόμη κι εκεί σημειώνει άλματα, όλα παραπέμπουν στο προφανές: το γήινο περιβάλλον αλλάζει κι αιτία είναι οι ανθρώπινες δραστηριότητες.

  Τα καταναλωτικά προϊόντα οφείλουν να ιδωθούν υπό διττό πρίσμα: αφενός ως υλικά λειτουργικά αγαθά και αφετέρου ως αντικείμενα και προϊόντα που εμπεριέχουν νοήματα και συμβολισμούς για τον κάτοχο και χρήστη αλλά και για το κοινωνικό του περιβάλλον. 

  Τα καταναλωτικά αγαθά δεν είναι απλώς λειτουργικά προϊόντα αλλά μέσα επικοινωνίας πολιτισμικών μηνυμάτων. Ταυτόχρονα, η χρήση τους συνεπάγεται μια σειρά από άμεσα και έμμεσα περιβαλλοντικά αποτελέσματα.

  Υπό αυτό το φως, τόσο η πρόσβαση και η χρήση των καταναλωτικών προϊόντων και υπηρεσιών, όσο και οι αντιλήψεις που συνοδεύουν και παράγονται από αυτή την χρήση αποτελούν κοινωνικά ζητήματα στο πλαίσιο του τρίπτυχου άνθρωπος – κοινωνία – περιβάλλον. Ένα βιώσιμο μέλλον υπηρετείται από υγιείς ανθρώπους, που ζουν σε υγιείς κοινότητες, μέσα σε ευκαιρίες και δυνατότητες που παρέχει ένα υγιές φυσικό περιβάλλον. Αυτό σημαίνει ότι άνθρωποι, κοινότητες και φυσικό περιβάλλον είναι άρρηκτα δεμένοι σε τοπικό,  εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, εξαιρώντας ιδιαίτερα τη σημασία της παραμέτρου Πολιτισμός.

   Η χρήση προϊόντων και υπηρεσιών που καλύπτουν τις ανάγκες των ανθρώπων δεν μπορεί στις μέρες μας να μην λάβει υπόψη της τους φυσικούς πόρους του πλανήτη, τα αποτελέσματα της Βιομηχανικής παραγωγής και της οικιακής κατανάλωσης σε αυτού. Στις βιομηχανικές χώρες η ανεξέλεγκτη παραγωγή και κατανάλωση αποτελεί βασική αιτία της συνεχιζόμενης περιβαλλοντικής κρίσης του πλανήτη, αλλά και αιτία παγκόσμιων ανισοτήτων, φτώχειας κ.α.

  Η αειφόρος κατανάλωση εκτός από ζητήματα ενημέρωσης, ασφάλειας και δικαιωμάτων των πολιτών ή θέματα ορθολογικής χρήσης των προϊόντων, θέτει και ζητήματα για τον συμβολικό ρόλο της κατανάλωσης, ελέγχει την διαδικασία παραγωγής των καταναλωτικών αγαθών. Η αειφόρος κατανάλωση ως πλαίσιο αναφοράς ασχολείται με τις ανάγκες που καθορίζουν τον σύγχρονο τρόπο ζωής και τους μηχανισμούς που τις δημιουργούν.

  Η αλλαγή του κλίματος έχει ήδη εμφανή αποτελέσματα, που εκτείνονται από την αύξηση της θερμοκρασίας έως την άνοδο της στάθμης της θάλασσας σαν αποτέλεσμα της τήξης των πολικών παγετών. Εάν δεν αναλάβουμε δράση, η αλλαγή του κλίματος θα προκαλεί όλο και περισσότερο δαπανηρές ζημιές και  θα διαταράσσει την λειτουργία του φυσικού περιβάλλοντος μας, το οποίο μας παρέχει τροφή, πρώτες ύλες και άλλους ζωτικούς φυσικούς πόρους. Αυτό θα επιδράσει αρνητικά στις οικονομίες μας και θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τις κοινωνίες σε ολόκληρο τον κόσμο.

  Σε απόσταση 25km από την επιφάνεια της γης υπάρχει ένα λεπτό στρώμα από αέρια όπως το διοξείδιο του άνθρακα, το υποξείδιο του αζώτου και το όζον, το οποίο δρα όπως το γυαλί ενός θερμοκηπίου, δηλαδή ενώ επιτρέπει την είσοδο της θερμότητας που μεταφέρει η υπεριώδης ακτίνα του ηλίου, εμποδίζει την έξοδο της θερμότητας προς το διάστημα. Και αυτό γιατί η υπεριώδης ακτινοβολία θερμαίνει την επιφάνεια της γης, η οποία εξαναγκάζεται σε εκπομπή όχι υπεριώδους ακτινοβολίας αλλά υπέρυθρου, την οποία απορροφούν τα αέρια και μόνο ένα μέρος της γης κρατά ένα ποσό θερμότητας και διατηρεί σταθερή την μέση θερμοκρασία της στους 15 περίπου βαθμούς Κελσίου. Με αυτήν την θερμοκρασία μπορεί να διατηρείται η ζωή πάνω στην επιφάνεια της.

  Η ανάπτυξη της βιομηχανίας, η καταστροφή των δασών, η εκπομπή  νέων τεχνικών χημικών ενώσεων συμβάλουν στην συνεχή αύξηση των «αερίων θερμοκηπίου», με αποτέλεσμα περισσότερη θερμότητα να παγιδεύεται στον πλανήτη μας.

Αυτό σημαίνει ότι η γη θερμαίνεται συνεχώς όλο και περισσότερο. Το 88 των εκπομπών «αερίων θερμοκηπίου» οφείλεται στην παραγωγή και κατανάλωσης ενέργειας. Επίσης παράγοντες που επιδρούν στην αύξηση των «αερίων θερμοκηπίου» είναι το διοξείδιο του άνθρακα από την χρήση ορυκτών καυσίμων(6 δις. τόνοι) και από την καταστροφή των δασών με μεγάλη κλίμακα(1.7 έως 2 δις. τόνοι), το υποξείδιο του αζώτου  από την ανάπτυξη της γεωργίας και την χρήση ορυκτών καυσίμων, το όζον από τους ρύπους των βιομηχανικών αυτοκινήτων, κεντρικών θερμάνσεων και οι χλωροφθοριομένοι υδρογονάνθρακες που σχηματίζονται και συσσωρεύονται στην ατμόσφαιρα αποκλειστικά λόγω ανθρώπινων δραστηριοτήτων.

  Τέλος αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι η μέση θερμοκρασία της επιφάνειας του πλανήτη έχει αυξηθεί κατά πολύ . Έχει υποχωρήσει το μεγαλύτερο μέρος των πάγων, με αποτέλεσμα να ανεβαίνει  η στάθμη των ωκεανών. Επίσης τα τελευταία 20 χρόνια  έχουμε αύξηση της μέσης ταχύτητας των ανέμων σε όλα τα γεωγραφικά πλάτη. Τα χαμηλά βαρομετρικά συστήματα, που προκαλούν βροχοπτώσεις έχουν ενισχυθεί πάνω από το βόρειο Ατλαντικό και τον Ειρηνικό ωκεανό τα τελευταία 22 με 23 χρόνια. Η αύξηση των ξηρασιών, το λιώσιμο των πάγων, η συχνότερη  εμφάνιση τυφώνων και κυκλώνων, η αλλαγή της έντασης και περιοδικότητας των βροχοπτώσεων  και η αύξηση της θαλάσσιας στάθμης σημαίνει ουσιαστικά περισσότερη φτώχεια. Τα πρώτα ¨θύματα¨ θα είναι η υποσαχάρια ζώνη της Αφρικής και οι φτωχές αναπτυσσόμενες χώρες οι οποίες βασίζονται κατά πολύ στην αγροτική παραγωγή.

  Επίσης πιστεύω ότι αν ληφθούν άμεσα μέτρα όπως δραστική μείωση  της χρήσης ορυκτών καυσίμων και σταματήσει η αποψίλωση των δασών, τότε σταδιακά θα σταθεροποιηθεί το «φαινόμενο του θερμοκηπίου», οι κλιματικές αλλαγές θα μειωθούν και θα αποφευχθούν τα χειρότερα του όχι μακρινού μέλλοντος.    

 

 

ΤΡΙΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ: Ρούσσου Σταματίνα

 

  Στις μέρες μας ακούμε συνεχώς για τις κλιματικές αλλαγές, το φαινόμενο του θερμοκηπίου  και την αύξηση της θερμοκρασίας. Ας κρυβόμαστε, είναι σε όλους μας γνωστό ότι ο πλανήτης μας οδηγείται βήμα-βήμα στην καταστροφή και οι αίτιοι -δηλαδή ο καθένας από εμάς- δεν αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας, αφήνοντας τις καθόλου ευκαταφρόνητες προτάσεις των επιστημόνων, ανεκμετάλλευτες.

  Η πρόσφατα μελέτη της Διεθνούς Επιτροπής για τις κλιματικές αλλαγές του Ο.Η.Ε. δείχνει πως τα περιθώρια που μας απομένουν μέρα με την μέρα μειώνονται.  Η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του  πλανήτη θα είναι αναπόφευκτη και αυτό θα διαρκέσει έως και μια χιλιετία. Και δεν είναι μόνο αυτό, το ίδιο διάστημα η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει ενώ θα υπάρξει ένταση στους τροπικούς κυκλώνες και στους τυφώνες με μεγάλη πιθανότητα. Επίσης το κάλυμμα επιπλέοντας πάγου εξαφανίζεται από την Αρκτική κατά την διάρκεια του καλοκαιριού ενώ τέλος ο αριθμός των ξηρασιών θα αυξηθεί σ όλο τον πλανήτη.

  Οι πιο άμεσες συνέπειες των κλιματικών αλλαγών θα είναι οικονομικού επιπέδου. Η αύξηση των ξηρασιών, το λιώσιμο των πάγων, η συχνότερη εμφάνιση τυφώνων και κυκλώνων, η αλλαγή της έντασης και της περιοδικότητας των βροχοπτώσεων καθώς και η αύξηση της θαλάσσιας στάθμης σημαίνει ουσιαστικά οικονομική παρακμή, κοινώς φτώχια, ιδίως στις ήδη φτωχές χώρες.

  Ας αναφερθούμε όμως και στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, το οποίο μας απασχολεί σε μεγάλο βαθμό. Τα αέρια (διοξείδιο του άνθρακα, χλωροφθοράνθρακες, μεθάνιο και όζον) σχηματίζουν ένα στρώμα που δρα όπως το γυαλί του θερμοκηπίου διατηρώντας την θερμοκρασία της Γης σε επίπεδα που είναι δυνατό να υπάρχει ζωή.

Αυτή η διαδικασία γίνεται από την δημιουργία του πλανήτη μας. Αλλά με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου του τελευταίου αιώνα, η περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας σε διοξείδιο του άνθρακα αυξήθηκε σε μεγάλο βαθμό. Για να σταθεροποιηθεί η περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας είναι απαραίτητο μέσα από τα επόμενα χρόνια η παγκόσμια κοινότητα να μειώσει τις εκπομπές σε μεγάλο βαθμό. Αν αυτή η αύξηση της περιεκτικότητας διοξειδίου του άνθρακα συνεχιστεί στην διάρκεια του αιώνα θα αυξηθεί η μέση θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά έξι βαθμούς Κελσίου. Γεγονός που θα έχει τρομακτικές επιπτώσεις . Η υπερθέρμανση θα λιώσει ένα τόσο μεγάλο τμήμα των πάγων στους πόλους, που η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει επικίνδυνα. Ταυτόχρονα άλλες περιοχές του πλανήτη θα πληγούν από την ξηρασία. Οι περιβαλλοντικές καταστροφές θα αναγκάσουν εκατό εκατομμύρια ανθρώπου να μεταναστεύσουν από τον μόνιμο τόπο κατοικίας.

  Οι κυριότερες αιτίες που προκάλεσαν το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι οι εξής: η ανάπτυξη της βιομηχανίας, η καταστροφή των δασών και τέλος η εκπομπή νέων, τεχνικών χημικών ενώσεων. Αυτοί οι παράγοντες συμβάλουν στη συνεχή αύξηση των αερίων του θερμοκηπίου με αποτέλεσμα περισσότερη θερμότητα να παγιδευτεί στο πλανήτη μας. Αυτό σημαίνει ότι η Γη θερμαίνεται συνεχώς ολοένα και περισσότερο. Το μεγαλύτερο ποσοστό των εκπομπών  αερίων του θερμοκηπίου οφείλεται στην παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας.

  Ας δούμε όμως τους παράγοντες που επιδρούν στην αύξηση των αερίων του θερμοκηπίου ,λίγο   πιο αναλυτικά. Η χρήση ορυκτών καυσίμων και η καταστροφή των δασών σε μεγάλη κλίμακα οδηγούν στην αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα. Ενώ η αύξηση της περιεκτικότητας της ατμόσφαιρας σε υποξείδιο του αζώτου οφείλεται και αυτή στην χρήση ορυκτών καυσίμων αλλά και στην ανάπτυξη της γεωργίας .Το όζον  αυξάνεται από ρύπους που προέρχονται από βιομηχανίες, αυτοκίνητα και κεντρικές θερμάνσεις .Τέλος οι χλωροφθοράνθρακες σχηματίζονται και συσσωρεύονται στην ατμόσφαιρα αποκλειστικά λόγω ανθρωπίνων δραστηριοτήτων .

  Η καταστροφή των δασών βοήθα στην αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα διότι τα δάση και οι ωκεανοί είναι οι κατ εξοχήν φυσικοί μηχανισμοί που τα δεσμεύουν.

Όσο τα δάση καίγονται, τόσο λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα δεσμεύεται, και όσο η θερμοκρασία θα αυξάνεται τόσο περισσότερο θα απελευθερώνεται στους ωκεανούς .

Εν τω μεταξύ από την Βιομηχανική Επανάσταση μέχρι σήμερα οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έχουν αυξηθεί σε μεγάλο ποσοστό όσο αφορά την προβιομηχανική περίοδο. Κυριότερος συντελεστής είναι η χρήση των ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ενέργειας .Το μεγαλύτερο μέρος των αιτιών του προβλήματος κατανέμεται στον άνθρωπο διότι η ανάπτυξη των χωρών απαιτεί τεράστιες ποσότητες ενέργειας ,η οποία παράγεται κυρίως από το πετρέλαιο και τα υπόλοιπα ορυκτά όπως ο λιγνίτης.

  Βέβαια, ας μην ξεχνάμε πως η συμπεριφορά των σημερινών πολιτών στο επίπεδο της κατανάλωσης αποτελεί ένα σημείο κλειδί για την επίδραση των δυτικών κυρίως, κοινωνιών στο περιβάλλον. Οι πρωτοβουλίες, οι δράσεις και οι επιλογές που αναλαμβάνουμε έχουν άμεσα και έμμεσα περιβαλλοντικά αποτελέσματα, σε ιδιωτικό και δημόσιο επίπεδο. Η κατανάλωση σήμερα στον κόσμο δεν αφορά μόνον σε προϊόντα αλλά και σε μια σειρά υπηρεσιών. Έχει διπλό ρόλο : λειτουργικό και συμβολικό. Η κατανάλωση σήμερα συμμετέχει στην διαδικασία  καθορισμού της κοινωνικής ταυτότητας και της κοινωνικής διαφοροποίησης του άτομου.

  Τα καταναλωτικά αγαθά δεν είναι απλώς λειτουργικά προϊόντα αλλά μέσα επικοινωνίας πολιτισμικών μηνυμάτων. Ταυτόχρονα η χρήση τους συνεπάγεται μια σειρά από άμεσα και έμμεσα περιβαλλοντικά αποτελέσματα. Υπό αυτός το φως, τόσο η πρόσβαση και η χρήση των καταναλωτικών προϊόντων και υπηρεσιών, όσο και οι αντιλήψεις που συνοδεύουν και παράγονται από αυτήν την χρήση αποτελούν κοινωνικά ζητήματα στο πλαίσιο του τρίπτυχου άνθρωπος -κοινωνία-περιβάλλον.

  Η χρήση προϊόντων και υπηρεσιών που καλύπτουν τις ανάγκες των ανθρώπων δεν μπορεί στις μέρες μας να μην λάβει υπόψη της τους φυσικούς πόρους του πλανήτη , τα αποτελέσματα της βιομηχανικής παραγωγής και της οικιακής κατανάλωσης σε αυτόν .Στις βιομηχανικές χώρες ,η ανεξέλεγκτη παραγωγή και κατανάλωση έχει ήδη διατυπωθεί ότι αποτελεί βασική αιτία της συνεχιζόμενης περιβαλλοντικής κρίσης του πλανήτη αλλά και αιτία παγκόσμιων ανισοτήτων ,φτώχιας και όχι μόνο.

 Οι φυσικοί πόροι , οι οποίοι προτίθονται για κατανάλωση είναι αρκετοί. Για παράδειγμα τα οικοσυστήματα και η βιοποικιλότητα φθείρονται από τις καταναλωτικές συμπεριφορές. Η αποδάσωση και η εντατική γεωργία καταστρέφουν σε μεγάλο βαθμό τα δάση όπως και η αλιεία μεγάλης κλίμακας το υδάτινο περιβάλλον.

 Επίσης οι συνέπειες της κατανάλωσης όσο αφορά την υποβάθμιση του περιβάλλοντος είναι πολλές .Πρώτα από όλα μέσω της κατανάλωσης δημιουργείται το φαινόμενο του θερμοκηπίου , η τρύπα του όζοντος καθώς και η ρύπανση του ύδατος και των εδαφών.

 Καθώς όμως η ανησυχία για το μέγεθος του προβλήματος (επίσης:οι οικονομικές επιπτώσεις από τις κλιματικές αλλαγές , η συνεχώς αυξανόμενη ενεργειακή εξάρτηση από άλλες χώρες και η αδυναμία ελέγχου των πετρελαϊκών τους κοιτασμάτων)αυξάνεται συνεχώς ,γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική η ανάγκη για μια παγκόσμια συνεργασία προκειμένου να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος και κυρίως για την μείωση των εκπομπών των «αερίων του θερμοκηπίου» .

  Για το λόγο αυτό συγκαλείται η διάσκεψη του Ρίου(Ιούνιος 1992).Η συνθήκη για κλιματική μεταβολή υπογράφεται από εκατόν πενήντα χώρες καθώς και την Ευρωπαϊκή Ένωση .Αποτελεί ένα πρώτο πλαίσιο δράσης για την αποτελεσματική ,σε παγκόσμιο επίπεδο, αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου .Δυστυχώς όμως η διάσκεψη αυτή δεν έλυσε τα περιβαλλοντικά προβλήματα . Αυτό γιατί οι πλούσιες χώρες αρνήθηκαν να αλλάξουν τους ρυθμούς ανάπτυξης τους ενώ οι φτωχές χώρες που βρίσκονται υπό ανάπτυξη αρνούνται και αυτές να ανακόψουν τους ρυθμούς ανάπτυξης, στην προσπάθειά τους να βελτιώσουν το δικό τους βιοτικό επίπεδο.

 Έγινε όμως και δεύτερη προσπάθεια . Το 1997 υπογράφτηκε το πρωτόκολλο του Κιότο. Είχε ως στόχο τον αγώνα κατά των κλιματικών μεταβολών μέσω διεθνούς δράσης για την μείωση των εκπομπών ορισμένων αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Συνιστά ένα σημαντικό  βήμα στην καταπολέμηση της θέρμανσης του πλανήτη, επειδή περιλαμβάνει δεσμευτικούς και ποσοτικοποιημένους στόχους περιορισμού και μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου κατά ένα ποσοστό τουλάχιστον.

 Έχουν όμως προταθεί κάποιες αξιόλογες λύσεις όσο αφορά τις κλιματικές αλλαγές. Μια από αυτές είναι το υδρογόνο . Υπάρχει άφθονο και ως καύσιμο μπορεί να ανακτηθεί από το φυσικό αέριο, το μεθάνιο ή και το πετρέλαιο. Έχει αρκετά πλεονεκτήματα . Το υδρογόνο εξάγει διπλάσια ενέργεια από τα υπόλοιπα καύσιμα ενώ έχει ήσυχη λειτουργία και μικρή συντήρηση. Όταν χρησιμοποιείται ως πηγή ενέργειας , η μόνη εκπομπή που δημιουργείται είναι το νερό ,το οποίο μπορεί έπειτα να ηλεκτρολυθεί για να παράγει περισσότερο υδρογόνο . Στην περίπτωση ατυχήματος διαχέεται ταχέως στην ατμόσφαιρα ενώ αποτελεί την ασφαλέστερη και πιο οικονομική επιλογή για την κίνηση ενέργειας μέσω της θάλασσας . Τέλος και σαν αέριο και σαν υγρό μπορεί εύκολα να μεταφερθεί ,να φυλαχτεί και τελικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κάθε εφαρμογή όπου χρησιμοποιούνται σήμερα τα καύσιμα.

 Μια «γεωλογική» λύση στις κλιματικές μεταβολές είναι η δέσμευση και αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα , και η τοποθέτησή του στο υπέδαφος. Με την ενέργεια αυτή μειώνονται σημαντικά οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μειώνονται οι κλιματικές μεταβολές και αποτελεί στοιχείο-κλειδί στην μετάβαση σε ένα βιώσιμο ενεργειακό εφοδιασμό.

 Το μεγαλύτερο μέρος των ανθρωπογενών εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα προέρχεται από μεγάλες στάσιμες πηγές , όπως οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής ,τα διυλιστήρια ,μονάδες κατεργασίας φυσικού αερίου και βιομηχανικές μονάδες. Μια λύση είναι να διαχωρίσουμε το διοξείδιο του άνθρακα από τα άλλα αέρια των καυσαερίων ή αλλιώς μπορούμε να απομακρύνουμε τον άνθρακα πριν την καύση. Μπορεί να αποθηκευτεί σε γεωλογικούς σχηματισμούς ( συμπεριλαμβάνονται οι εξαντλημένοι ταμιευτήρες πετρελαίου και φυσικού αερίου, βαθύς αλμυροί υδροφορείς και μη εξορυχθέντα    στρώματα γαιανθράκων). Το διοξείδιο του άνθρακα μπορεί επίσης να συγκρατηθεί από μορφή ορυκτών. Όταν δεσμεύεται στις μονάδες παραγωγής ενέργειας καταναλώνεται επιπλέον ενέργεια και ως αποτέλεσμα το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνεται δυστυχώς.

    Ένας ευέλικτος μηχανισμός είναι η εμπορία εκπομπών . Δίνει το δικαίωμα στην χώρα που έχει καταφέρει να μειώσει τις εκπομπές αερίων περισσότερο από τους στόχους της να πουλήσει την διαφορά σ άλλη χώρα που δεν μπορεί να επιτύχει το στόχο της .Συν τοις άλλοις ο μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης φανερώνει την παγκόσμια ανάγκη της μείωσης των εκπομπών αερίων. Στόχος του μηχανισμού είναι κυρίως να αναπτυχθούν  καθαρές μορφές παραγωγής ενέργειας στις αναπτυσσόμενες χώρες.

     Ένας Ολλανδός νομπελίστας χημικός ο Paul Crutzen έκανε μια εντυπωσιακή πρόταση. Αντί να προσπαθούμε να μειώσουμε την παγκόσμια υπερθέρμανση αναγκάζοντας τα κράτη να περιορίσουν τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, μπορούμε να στέλνουμε κάθε χρόνο στο ανώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας εκατομμύρια αερόστατα που θα απελευθερώνουν μεγάλες ποσότητες θείου. Το θείο αντιδρά με το οξυγόνο της ατμόσφαιρας και σχηματίζει θειούχες ενώσεις οι οποίες λειτουργούν σαν ασπίδα προστασίας από την ηλιακής  ακτινοβολία. Αυτή όμως η λύση προσφέρεται ως λύση ανάγκης διότι το θείο διασπά το στρώμα του όζοντος.

     Μια εναλλακτικής λύση για να μειωθεί η επίδραση του φαινόμενου του θερμοκηπίου είναι να μειωθεί   η ποσότητα ηλιακού φωτός που φτάνει στη Γη. Αν η ποσότητα του ανακλώμενου φωτός μπορούσε να αυξηθεί έστω και στο ελάχιστο, αυτό θα αρκούσε για να εξουδετερώσει την αύξηση της θερμοκρασίας που προκαλείται από έναν διπλασιασμό των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου . Ένα μεγάλο τμήμα των ερήμων στη Γη είναι ακατοίκητο , και εκεί θα μπορούσαμε να απλώσουμε αντανακλαστικές μεμβράνες ή να κατασκευαστούν ολόκληρα πάρκα με τεράστια κάτοπτρα , τα οποία ουσιαστικά θα εξεπέμπουν πίσω στο διάστημα όλο το ηλιακό φως που φτάνει στην περιοχή τους .

 Άκρως αποτελεσματικό θα ήταν επίσης και το να καλύψουμε το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας της θάλασσας με λευκές πλαστικές πλάκες που επιπλέουν.Η πιο φιλόδοξη όμως ιδέα που έχει προταθεί μέχρι σήμερα είναι η ανάκλαση του ηλιακού φωτός πριν καν αυτό φτάσει στο έδαφος , με την βοήθεια ενός τεράστιου κατόπτρου το οποίο θα τοποθετηθεί στο διάστημα . Τέλος χρήσιμη ήταν και η χρήση του Α.Π.Ε(όπως η αιολική, η ηλιακή και η γεωθερμική ενέργεια)

 Παρόλο που πολλές από αυτές τις ιδέες θα μπορούσαν να υλοποιηθούν άμεσα, κανείς μέχρι στιγμής δεν το έχει τολμήσει. Υπάρχει ο φόβος ότι τα μέτρα που προτείνονται δεν έχουν εξεταστεί σε βάθος και ότι θα προκύψουν παρενέργειες χειρότερες και από τις συνέπειες της ίδιας της παγκόσμιας υπερθέρμανσης. 

  Ας μην ξεγελιόμαστε όμως, παρόλο που οι λύσεις είναι πολλές δεν είναι βέβαιο ότι θα ανταποκριθούν. Δεν ξέρουμε αν τα μέτρα θα παρθούν πριν να είναι πολύ αργά.

Ο πλανήτης μας καταστρέφεται και εμείς προσκολλημένοι στα καταναλωτικά πρότυπα που έχουμε υιοθετήσει, τον οδηγούμε μέρα με την μέρα όλο και πιο κοντά στο θάνατο…Πότε θα ξυπνήσει η περιβαλλοντική μας συνείδηση και θα πάψουμε   να αδιαφορούμε για την καταστροφή που προκαλούμε ; Ελπίζω σύντομα διότι ο πλανήτης από τον οποίο εξαρτιόμαστε αργοπεθαίνει από τα λάθη μας και είμαστε οι μόνοι που μπορούμε να τον σώσουμε…